Trong quá trình làm việc, tôi có cơ hội tiếp xúc với nhiều CEO, nhiều doanh nghiệp, ai cũng khoe, cũng hô hào, vỗ ngực “chúng tôi là một doanh nghiệp sáng tạo”, “chúng tôi có những cách làm sáng tạo”, “chúng tôi luôn sáng tạo”, và có nhiều club được lập ra tự tung hô, bợ đít nhau, tự sướng với nhau rằng “oh, mình là những người sáng tạo, còn lũ ngoài kia là…tối tạo, chẳng biết cóc khô gì”,… nhưng khi nhìn vào cái mớ sáng tạo mà các bạn ấy tung hô thì chỉ là một mớ vứt đi. Thậm chí nhiều bạn còn chẳng hiểu thế nào là sáng tạo thì thử hỏi, làm sao có thể có được sự sáng tạo thực sự?
Rất nhiều người bị lầm tưởng những việc làm khác người thì có nghĩa đó là sáng tạo. Ví dụ thay vì đi bằng 2 chân, thì người đó đi bằng 2 tay và cho rằng đó là sáng tạo. Hay như thay vì mặc sịp đỏ vào trong quần dài, thấy super man mặc sịp ra ngoài quần dài – và nhiều người coi đó là sáng tạo, thay vì phải chăm sóc khách hàng thật tốt thì họ chửi khách hàng thậm tệ hòng mong tạo sự khác biệt và coi đó là sáng tạo,…
Sáng tạo là thứ nó ngay gần với cuộc sống của mình chứ chẳng cần phải nghĩ đâu xa. Một đứa bé 1 tuổi chập chững biết đi, thay vì trước đó phải bò cũng được coi là sáng tạo. Một cậu sinh viên nhà nghèo không có tiền đi du học, cậu ta tự tìm kiếm học bổng để được đi cũng được gọi là sáng tạo,..
Vậy sáng tạo là gì?
Sáng tạo (Creativity) là hoạt động tạo ra bất kỳ cái gì có tính mới và tính có ích, lưu ý là phải “có ích”, còn việc tạo ra cái gì mới mà không có ích thì cũng không được gọi là sáng tạo. Mới và có ích ở đây có nghĩa so với cái trước đó, cái sau phải có lợi hơn, tiến bộ hơn cái trước.
Để đánh giá một hoạt động có phải là sáng tạo hay không, ta có thể áp dụng chương trình 5 bước như sau:
- Bước 1: Chọn hoạt động tiền thân (sản phẩm/dịch vụ trước đó)
- Bước 2: So sánh hoạt động hiện tại với hoạt động tiền thân
- Bước 3: Tìm tính mới của hoạt động hiện tại
- Bước 4: Trả lời câu hỏi “tính mới có tác dụng gì? Trong phạm vi nào”
- Bước 5: Kết luận
Có một chuyện vui thế này:
Trong một chuyến đi dự hội nghị tin học, 3 kỹ sư của hãng Apple và 3 kỹ sư của hãng Microsoft gặp nhau tại ga tàu. Các kỹ sư của Microsoft rất ngạc nhiên khi các kỹ sư của Apple chỉ mua 1 vé duy nhất, làm sao họ có thể qua mắt được đội kiểm soát vé gắt gao của tàu?
Khi người soát vé bước vào toa tàu, ba kỹ sư của Apple đồng loạt đứng lên đi vào toilet. Hành động của họ không thoát khỏi 3 cặp mắt tò mò của các kỹ sư Microsoft. Sau khi kiểm tra xong trong toa, người soát vé tiến về phía toilet và gõ cửa: “Cho kiểm tra vé!”. Một giọng nói ở trong vọng ra: “Thưa đây!” Và một chiếc vé được luồn qua khe cửa. Người soát vé kiểm tra xong và bỏ đi. Các kỹ sư Microsoft ồ lên ngạc nhiên trước “công nghệ” của Apple.
Và khi hội nghị kết thúc, 6 kỹ sư lại gặp nhau ở nhà ga. Như lần trước, các kỹ sư Apple chỉ mua 1 vé, trong khi các kỹ sư Microsoft lại chẳng mua vé nào. Đến lượt các kỹ sư Apple ngạc nhiên không hiểu làm sao ba người kia có thể thoát được. Tương tự, 3 kỹ sư Apple lại chui vào toilet đóng cửa lại. Ngay lập tức, 1 trong 3 kỹ sư Microsoft bước theo và giả giọng người soát vé, rút luôn chiếc vé vừa thò qua khe cửa và cả 3 bọn họ chui tọt vào toilet bên cạnh.
Thật tuyệt vời vì trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người thành công luôn là người biết tiếp thu những ý tưởng của người khác và áp dụng một cách thật sáng tạo.
//Hình minh hoạ là một quảng cáo rất sáng tạo của Durex, tạo cảm giác cho người xem thích thú và có sự liên tưởng tuyệt vời.