Mô hình Ponzi – được đặt theo tên của Charles Ponzi, kẻ lừa đảo nổi tiếng đầu thế kỷ 20, bằng cách vay tiền của người này để trả nợ cho người khác. Kẻ đi vay đưa ra cam kết trả lãi rất cao nhằm đánh vào lòng tham của những người cho vay hòng thu hút nguồn tiền vay lớn. Người cho vay bị hấp dẫn bởi lãi cao nên lại tiếp tục giới thiệu cho những người khác,.. cứ thế kẻ đi vay càng ngày càng có được nhiều tiền từ những khoản vay ngày càng lớn của những người đến sau. Đến một thời điểm nào đó, kẻ đi vay sẽ biến mất cùng với số tiền kếch sù đã vay được. Hình thức lừa đảo này còn gọi là “lấy mỡ nó rán nó”. Trên thế giới đã có những vụ lừa đảo gây chấn động như vụ Enron, vụ WorldCom và đặc biệt là vụ Bernie Madoff được đánh giá là vụ lừa thế kỷ gây ra thiệt hại tới hơn 50 tỷ đô la, các bạn có thể google về các vụ này để tìm hiểu kỹ hơn.
Tại Việt Nam trong những năm gần đây cũng có khá nhiều vụ lừa đảo theo mô hình Ponzi được phanh phui. Hình thức lừa đảo nào còn nguy hại hơn cả mô hình kim tự tháp bởi người có chủ ý lừa đảo có thể tiếp cận đến toàn bộ nguồn tiền và chiếm đoạt toàn bộ.
Cách thức lừa đảo này thường diễn ra như sau:
– Tự make up bản thân thành doanh nhân thành đạt với biệt thự, xe sang, tài sản hàng trăm tỷ (thực chất là chém gió, nhà thuê, xe mượn hoặc mua trả góp,…)
– Vẽ ra các dự án thật hoành tráng từ BĐS, Vàng, Tiền ảo (như Bitcoin), Thuốc trị ung thư, Dịch vụ tài chính,… Đưa ra các tuyên bố hùng hồn về tốc độ tăng trưởng tài sản, kêu gọi đầu tư với sự hứa hẹn những khoản lợi nhuận không tưởng (10-30%/tháng) nhằm tạo lòng tham của người tham gia đầu tư
– Ban đầu các nhà đầu tư tham gia với khoản tiền nhỏ, và kẻ lừa đảo luôn luôn trả lãi cao đúng như cam kết và đúng thời hạn, thậm chí trước thời hạn, khiến cho những người này tin tưởng lợi nhuận là thật
– Cam kết trả thêm % cho những ai mời được nhà đầu tư mới tham gia. Những người đã được trả lãi cao đúng hạn trong cơn say tiền đã chủ động đi mời gọi hết người thân quen, bạn bè tham gia đầu tư/cho vay với những khoản ngày càng lớn hòng mong thu về lợi nhuận nhiều
– Kẻ lừa đảo dùng tiền của những người tham gia sau để trả lãi cho những người trước đó, lòng tin càng được củng cố và số tiền kêu gọi đầu tư ngày một nhiều
– Khi lượng tiền đổ về đủ lớn, kẻ lừa đảo sẽ ôm trọn và bỏ trốn hoặc khi không còn đủ khả năng trả sẽ tuyên bố phá sản.
Với cách thức lừa đảo trên, có thể kể đến các tên như Huyền Như, IDT, TGG, sàn Bitcoin, sàn cho vay tài chính, sàn vàng,… đã chiếm dụng tiền của rất nhiều người, khiến cho những ai tham gia vì lòng tham mà mất trắng. Do vậy hãy tỉnh táo với những thông tin bất thường. Luôn ghi nhớ rằng: lợi nhuận càng cao thì rủi ro càng cao, không có cơ chế kinh doanh nào mà lợi nhuận cao khi rủi ro thấp hoặc không có rủi ro. Những lời cam kết như vậy thực chất là những lời lừa đảo mà thôi.
Home